Słownik Pojęć Forex

Przedstawiamy słownik pojęć używanych na co dzień w tradingu FX. Z czasem, będziemy dodawali kolejne hasła.

Słowniczek podstawowych pojęć dla traderów

Frazy zostały ułożone w porządku alfabetycznym.

24/5 (co dla tradera oznacza przerwa weekendowa)

Rynek walutowy Forex czynny jest w polskiej strefie czasowej od 23:00 w niedzielę do 22:00 w piątek.

Godziny rynkowe mają dla traderów duże znaczenie, zwłaszcza w podejściu handlu krótkoterminowego. Każdy trader powinien mieć świadomość, jakie konsekwencje niesie za sobą pozostawienie otwartej pozycji na weekend:

• rynek może otworzyć się z luką
• SL nie działa w weekend, czyli w przypadku otwarcia rynku w niedzielę może się okazać, że zamknęło nam transakcje na poziomie otwarcia rynku i mamy stratę większą niż by wynikało z SL (zamknęło ją na pierwszym możliwym poziomie, czyli poziomie otwarcia)
• nie można otwierać nowych pozycji
• nie można zarządzać otwartymi pozycjami
• nie można anulować/usuwać zleceń oczekujących

Aprecjacja

Wzrost wartości aktywa bazowego / instrumentu finansowego.

Ask

Ask (Cena ASK) to cena po której trader może zawrzeć transakcję kupna instrumentu finansowego. Cena ASK jest zawsze wyższa od ceny sprzedaży BID. Różnica między obiema wartościami to spread, który stanowi koszt otwarcia transakcji na rynku (nie licząc prowizji od wielkości transakcji u brokerów ECN).

Otwierając pozycję długą, transakcja zostanie otwarta po cenie ASK, a zamknięta po cenie BID, dlatego inwestor ustawiając zlecenie Take Profit powinien zawsze brać pod uwagę spread i obniżać TP o jego wartość.

Bid

Bid (Cena BID) to cena po której trader może zawrzeć transakcję sprzedaży instrumentu finansowego. Cena BID jest zawsze niższa od ceny kupna BID. Różnica między obiema wartościami to spread, który stanowi koszt otwarcia transakcji na rynku (nie licząc prowizji od wielkości transakcji u brokerów ECN).

Otwierając pozycję krótką, transakcja zostanie otwarta po cenie BID, a zamknięta po cenie ASK.

Break Even

Sytuacja, w której trader trzymający otwartą transakcję przestawia SL (Stop Loss) na poziom ceny z momentu otwarcia transakcji, żeby w dowolnym wypadku w przyszłości w najgorszym razie zakończyć transakcję bez straty.

Broker

Broker Forex (broker walutowy, firma brokerska) to licencjonowana firma, której główną działalnością jest świadczenie usług przyjmowania, przekazywania i realizacji zleceń kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, umożliwiająca zawieranie transakcji na rynku walutowym.
Każdy broker realizuje usługi, dając swoim klientom dostęp do dedykowanej platformy transakcyjnej. Zlecenia realizowane są za pośrednictwem brokera i przekazywane bezpośrednio na rynek (w modelach ECN i STP) bądź realizowane za pomocą Dealing Desk brokera (w modelu Market Maker), gdzie to broker jest animatorem i drugą stroną kontraktu na różnice kursowe.
Wybierając brokera do spekulacji na Forex, warto zapoznać się z rankingiem brokerów. Ranking w którym głosują nasi użytkownicy, znajduje się na stronie głównej.

CFD

CFD to skrót od Contract For Difference, czyli kontraktu na różnice kursowe. Kontrakt pomiędzy dwiema stronami: wystawcą i nabywcą kontraktu, który zakłada, że obie strony rozliczają się między sobą, płacąc tylko różnicę między aktualną a przyszłą wartością określonych aktywów. Jest to instrument pochodny, dający możliwość inwestowania w waluty, towary, indeksy, czy akcje także przy użyciu dźwigni (lewaru).

Day-trader

Trader zawierający transakcje maksymalnie na 24 godziny. W praktyce oznacza osoby handlujące w ciągu swojego dnia pracy.

Dźwignia finansowa

Dźwignia (inaczej lewar), oznacza, że inwestor musi posiadać jedynie ułamek kwoty, na jaką zawiera transakcję. Na Forex maksymalna wartość dźwigni w zależności od brokera wynosi od 1:100 do 1:500.

Przykład przy wykorzystaniu pełnej dźwigni 1:100

Inwestor ma rachunek, na którym posiada 1 000 euro. Zamierza otworzyć pozycję 1 lota na parze EURUSD. 1 lot = 100 000 waluty bazowej (w tym wypadku euro). Sytuacja takiego inwestora wygląda następująco:
Gra 1 lotem = otwarta pozycja o wartości 100 000 euro wyrażone w dolarach.
Dzięki wykorzystaniu pełnej dźwigni, depozyt zabezpieczający taką transakcję wynosi równowartość 1 000 euro (100 000 : 100), a zyski/straty inwestora liczone są od kwoty całej inwestycji, czyli 100 000 euro.

UWAGA! 31 marca 2018 roku paneuropejski nadzór rynku finansowego (ESMA) przedstawił nowe wytyczne dla rynku Forex. Według opublikowanego dokumentu, dźwignia zostanie obniżona do poziomu maksymalnie 1:30 dla inwestorów indywidualnych. Rozwiązanie zacznie obowiązywać po 2 miesiącach okresu przystosowawczego, licząc od dnia pojawienia się regulacji w Dzienniku Ustaw. Regulator twierdzi, że zmniejszenie maksymalnej dźwigni będzie miało charakter tymczasowy, natomiast na rynku słychać głosy, że będzie to rozwiązanie wprowadzone na stałe.

Szczegóły wytycznych:

1. Wprowadzenie obowiązkowej ochrony przed powstaniem ujemnego salda na każdym rachunku,
2. Ujednolicenie standardów dotyczących ostrzeżeń o ryzyku,
3. Jednolite zasady dotyczące mechanizmu “stop-out” dla każdego rachunku.
4. Wprowadzenie maksymalnej dźwigni w przedziale 1:30 która będzie uzależniona od zmienności instrumentu bazowego:

• 1:30 w przypadku głównych par walutowych tzw. majors
• 1:20 w przypadku par walutowych innych niż główne oraz złota i głównych indeksów giełdowych
• 1:10 w przypadku innych i indeksów
• 1:5 w przypadku pojedynczych instrumentów kapitałowych takich jak CFD na akcje spółek
• 1:2 w przypadku kryptowalut

Regulacje obejmą wszystkich brokerów działających na terenie Unii Europejskiej i jurysdykcji ESMA.
Chcąc nadal korzystać z wysokiego lewaru, inwestor może zostać określonym przez ESMA klientem profesjonalnym albo zmienić brokera na takiego, który działa w Szwajcarii lub Australii.

EOD

Skrót od End Of Day, w nomenklaturze Forex jest to czas każdego dnia po zamknięciu giełdy w Stanach Zjednoczonych, czyli po 22:00 czasu polskiego. EOD jest bardzo ważne dla traderów wykorzystujących strategie średnioterminowe i bazujących na wykresach dziennych.

Currency risk / Ryzyko walutowe

Ryzyko walutowe jest ryzykiem wynikającym z wahań kursów walut, które mogą doprowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej inwestora, ale także do jej poprawy.

Ryzyko jest definiowane poprzez brak możliwości dokładnego przewidzenia kierunku zmian kursu walutowego jak i jego zasięgu.

Traderzy narażeni są na 2 rodzaje ryzyka walutowego.

1. Transakcyjne, wynikające z zawieranych transakcji kupna i sprzedaży instrumentów finansowych realizowanych poprzez platformę brokera
2. Księgowe, wynikające z wyboru waluty prowadzenia rachunku, o ile waluta jest inna niż PLN. Naraża to tradera na zmiany kursu danej waluty względem złotówki.

Deprecjacja

Utrata wartości. W odniesieniu do Forex najczęściej utrata wartości waluty.

Depozyt zabezpieczający pozycję

Blokowana na rachunku brokerskim kwota potrzebna do zawarcia transakcji konkretnej wielkości.

Przykład:
Rachunek brokerski w PLN
Transakcja kupna 1 lot EURPLN po kursie 4,2000
Dźwignia (lewar) 1:100

Depozyt = 100 000 * 4,2000 * 1/100 = 4200 zł

UWAGA! Jeśli inwestor traci na transakcji, może stracić więcej niż wartość depozytu, ponieważ aktualna strata (w każdym momencie, kiedy pozycja jest otwarta) jest porównywana z wielkością rachunku (saldem), a nie z depozytem. Buforem bezpieczeństwa poza SL (stop loss) może być Margin Call, czyli sytuacja, w której inwestor na otwartej pozycji traci 70% wartości salda. W takiej sytuacji automatycznie pozycja może być zamknięta. Bardzo istotne jest, że Margin Call nie zadziała, kiedy trader pozostawi otwartą pozycję na weekend, ponieważ w tym czasie rynek nie działa i nie ma punktu odniesienia do porównania z saldem, a po weekendzie rynek może otworzyć się na jeszcze większej stracie.
Większość brokerów obecnie gwarantuje ochronę przed ujemnym saldem, natomiast obowiązkiem każdego tradera jest sprawdzenie, czy ta usługa jest dostępna u wybranego brokera.

Forex

Forex to skrót od Foreign Exchange. Jest to rynek walutowy o zasięgu globalnym, który jest rynkiem hurtowym i zdecentralizowanym. Jego uczestnikami są przede wszystkim rządy, banki centralne, inwestorzy instytucjonalni ale i prywatni inwestorzy, którzy przeprowadzają transakcje wymiany walut 24 godziny na dobę przez 5 dni tygodniu. W 2016 r. średnie obroty dzienne na tym rynku sięgnęły ponad 5 bln USD, czyli ponad 100-krotność obrotów realizowanych na największej giełdzie papierów wartościowych w Nowym Jorku.

Konsolidacja

Moment na rynku, kiedy nie ma przeważającej siły pchającej cenę w dowolnym kierunku. Ani byki, ani niedźwiedzie nie mają przewagi, a cena porusza się w trendzie bocznym lub w coraz mniejszym zakresie. Im dłuższa konsolidacja, tym silniejsze wybicie w kierunku przeważającej siły.

Kwotowana waluta

Waluta kwotowana to druga z pary walut w kontrakcie na różnice kursowe, która określa ile trzeba zapłacić za jednostkę pierwszej, waluty bazowej.

W parze walutowej EURUSD walutą bazową jest EUR, a kwotowaną USD. Oznacza to, że wartość 1 EURO jest wyrażona w dolarach amerykańskich (walucie kwotowanej). Aprecjacja waluty kwotowanej to w tym wypadku umocnienie się dolara, czyli sytuację, w której 1 EURO kosztuje coraz mniej dolarów.

Lot

Lot to standardowa jednostka i wielkość transakcji na rynku walutowym. 1 lot oznacza 100 000 jednostek waluty bazowej lub równowartość 100 000 USD dla indeksów, surowców i kontraktów.

Minilot to 1/10 lota czyli inwestycja wielkości 10 000 j. waluty bazowej.
Mikrolot to 1/100 lota czyli inwestycja wielkości 1 000 j. waluty bazowej.

Dzięki zmniejszeniu wartości minimalnych inwestycji, rynek Forex stał się bardziej dostępny dla inwestorów indywidualnych, a zarządzanie transakcjami stało się łatwiejsze z punktu widzenia ryzyka związanego z posiadaniem małej ilości kapitału i odpowiedniego Money Management.

Pips (pip)

Jeszcze kilka lat temu pips był najmniejszą jednostką zmiany kwotowa i stanowił jednostkową zmianę cyfry na czwartym miejscu po przecinku. Wyjątkiem są pary walutowe, których walutą kwotowaną jest jen japoński (JPY).

Pips cząstkowy to dziesiąta część pipsa, czyli jednostkowa zmiana na piątym miejscu po przecinku dla wszystkich par walutowych poza japońskim jenem i niektórymi kryptowalutami.

Przykłady zmian wartości:
EURUSD z 1.23170 na 1.23215 oznacza zmianę o 4,5 pipsa
USDJPY z 107.320 na 107.22 oznacza zmianę o 10 pipsów.

Rachunek Demo

Rachunek, na którym trader wykonuje transakcje przy użyciu wirtualnych pieniędzy. Wszystkie ustawienia i funkcjonalności platform transakcyjnych działają w ten sam sposób jak na rachunkach rzeczywistych. Co ważne, trader widzi realne wykresy i realne transakcje jakie mają miejsce na rynku walutowym w każdym momencie.

Pozycja krótka

Pojęcie stosowane w celu wyjaśnienia sytuacji, w której inwestor zawiera transakcje sprzedaży instrumentu finansowego w nadziei na spadek jego ceny i realizacji zysku. W przypadku rynku walutowego i kontraktów CFD trader ma krótką pozycję w nadziei na spadek wartości (deprecjacje) waluty bazowej.

Pozycja długa

To pojęcie stosowane w celu wyjaśnienia sytuacji, w której trader zawiera transakcje kupna instrumentu finansowego w nadziei na wzrost jego ceny i sprzedaży z zyskiem. W przypadku kontraktów CFD na waluty trader ma długą pozycję w nadziei na wzrost wartości (aprecjacje) waluty bazowej.

Punkty swapowe

Naliczane codziennie na koniec dnia punkty (w walucie rachunku) wynikające z różnic między stopami procentowymi walut z pary walutowej, na której mamy otwartą transakcję. W zdecydowanej większości wypadków punkty swapowe obniżają minimalnie zysk inwestora z całej transakcji. Na stronie każdego brokera można znaleźć tabelę opisującą wartości punktów swapowych dla wszystkich par walutowych i dla transakcji kupna i sprzedaży. Punkty swapowe (dodatnie) używane są w strategii Carry Tradingu.

Rynek niedźwiedzia

Rynek niedźwiedzia, określany jako spadkowy, na którym instrumenty finansowe w większości tracą na wartości. Inwestorzy trzymający krótkie pozycje (sprzedający) zyskują.

Rynek byka

Rynek byka to rynek określany jako wzrostowy, na którym instrumenty finansowe w większości zyskują na wartości. Inwestorzy trzymający długie pozycje (kupujący) zyskują.

Scalping

Scalping to metoda tradingu, w której inwestor trzyma otwartą pozycję tylko przez krótką chwilę, w zależności od źródeł – od 3 do 5 minut. Ten rodzaj inwestowania nastawiony jest na szybką realizację małych zysków (w pipsach), dzięki czemu trader nie jest narażony na duże ryzyko zmienności kursów walut.

Spread

Różnica między ceną BID i ASK. Stanowi dla tradera koszt zawarcia transakcji (dodatkowo u brokera działającego w modelu ECN trader może być obciążony prowizją od wielkości transakcji). Spread wyrażony jest w pipsach.

Przykład:
BUY 1,58050
SELL 1,58041
SPREAD = 1,58050 – 1,58041 = 0,00009 (albo 0,9 pips)

Spread zmienny: w przypadku brokerów w modelu ECN
Spread stały: w przypadku brokerów w modelu Market Maker (uwaga: przed ważnymi danymi makroekonomicznymi brokerzy zwiększają spread na parach walutowych i może być on niestabilny i zmienny)

Stop-loss

Zlecenie obronne ustalone przez tradera (najlepiej od razu przy zawieraniu transakcji), określające moment, w którym otwarta transakcja zostanie zamknięta automatycznie ze stratą.

Metody ustawienia poziomu SL:

• stała wartość w pipsach dla każdej transakcji inwestora np. 30 pipsów
• wartość określona na podstawie stref wsparć i oporów
• wartość określona na podstawie % posiadanego kapitału
• wartość określona na podstawie analizy świec japońskich
• wartość określona na podstawie współczynnika Risk/Reward np. jako połowa potencjalnego zysku wynikającego z analizy technicznej

Świece japońskie

Świece japońskie to sposób na prezentację zmiany ceny dowolnego aktywa w danej jednostce czasu, który powstał w Japonii ponad 400 lat temu. Na Forex najpopularniejsza metoda przedstawiania wykresów, szerzej znana dzięki amerykańskiemu inwestorowi Steve Nison’owi. Wykresy świec japońskich umożliwiają pełną analizę zachowania ceny, a tym samym inwestorów.
Doskonale nadają się do przeprowadzania analizy Price Action, szukania stref popytu i podaży, zaznaczania linii trendu, czy też stref wsparć i oporów. Kształty świec jak i formacje złożone z kilku świec dają dodatkowe informacje o sentymencie działającym na rynku i zwiększają prawdopodobieństwo na ruch w konkretnym kierunku.

Trailing Stop

Rodzaj zlecenia obronnego, które jest aktywne tylko w czasie, kiedy jesteśmy zalogowani do platformy transakcyjnej. Zlecenie można aktywować w każdej chwili. Trailing Stop nazywany jest Stop Lossem kroczącym, ponieważ przesuwa się w kierunku zgodnym z otwartą transakcją. Wartość Trailing Stop ustawia się w pipsach.

Przykład:
Inwestor złożył zlecenie kupna na 1 lot EURPLN po cenie 4,2000. Ustawił SL na 4,1000, a TP na 4,4000. Skorzystał też ze zlecenia Trailing Stop i ustawił je na 100 pipsów. Cena zmieniła się do poziomu 4,3020. W tym momencie SL przesunął się już na odległość 100 pipsów od poziomu 4,3020 czyli na 4,2020. W najgorszym wypadku, gdy trend się odwróci, inwestor na całej transakcji zarobi 20 pipsów czyli różnicę między 4,2020 a 4,2000.

Take profit

Zlecenie ustalane przez tradera (najlepiej od razu przy zawieraniu transakcji), określające moment, w którym otwarta transakcja zostanie zamknięta automatycznie z zyskiem.
Metody ustawienia poziomu TP:

• stała wartość w pipsach dla każdej transakcji inwestora np. 30 pipsów
• wartość określona na podstawie stref wsparć i oporów
• wartość określona na podstawie analizy świec japońskich.
• wartość określona na podstawie współczynnika Risk/Reward np. jako dwukrotność potencjalnej straty (ustawienia SL)

Trader

Trader to osoba dokonująca krótkoterminowych transakcji na rynku kapitałowym obejmujących wszystkie instrumenty finansowe. Sformułowanie szczególnie stosowane do inwestorów na Forex.

Trading

Zawieranie transakcji kupna i sprzedaży instrumentów finansowych w celu osiągnięcia korzyści finansowych spowodowanych zmianą cen tych instrumentów. W przypadku Forex jest to zawieranie transakcji kupna i sprzedaży kontraktów CFD (contract for difference) na pary walutowe, indeksy, towary i akcje.

Trzymanie pozycji

Decyzja o kontynuowaniu transakcji kupna/sprzedaży w celu realizacji większych zysków. Decyzja zazwyczaj podyktowana oczekiwaniem aż kurs dojdzie do zakładanego poziomu Take Profit (TP).

Waluta bazowa

Waluta bazowa to pierwsza z pary walutowej w kontrakcie na różnice kursowe, wykorzystywana jako punkt odniesienia. Druga nazywana jest walutą kwotowaną i określa ile trzeba zapłacić za jednostkę waluty bazowej.

W parze walutowej EURUSD walutą bazową jest EUR, a kwotowaną USD. Oznacza to, że wartość 1 EURO jest wyrażona w dolarach amerykańskich. Aprecjacja waluty bazowej to w tym wypadku umocnienie się EURO, czyli sytuację, w której 1 EURO kosztuje więcej dolarów.

Zlecenie Sell stop/limit

Sell stop – typ zlecenia oczekującego, w którym trader chce otworzyć transakcję sprzedaży poniżej obecnej ceny. Do transakcji dochodzi, kiedy cena aktywa spadnie do określonego przez tradera poziomu. Do zlecenia można dodać wszystkie parametry: SL, TP, Trailing Stop

Sell limit – typ zlecenia oczekującego, w którym trader chce otworzyć transakcję sprzedaży powyżej obecnej ceny (np. na poziomie oporu). Do transakcji dochodzi, kiedy cena aktywa wzrośnie do określonego poziomu. Do zlecenia można dodać wszystkie parametry: SL, TP, Trailing Stop

Zlecenia buy stop/limit

Buy stop – typ zlecenia oczekującego, w którym trader chce otworzyć transakcję kupna powyżej obecnej ceny. Do transakcji dochodzi, kiedy cena aktywa wzrośnie do określonego przez tradera poziomu. Do zlecenia można dodać wszystkie parametry: SL, TP, Trailing Stop

Buy limit – typ zlecenia oczekującego, w którym trader chce otworzyć transakcję kupna poniżej obecnej ceny (np. na poziomie wsparcia). Do transakcji dochodzi, kiedy cena aktywa spadnie do określonego poziomu. Do zlecenia można dodać wszystkie parametry: SL, TP, Trailing Stop