Historia rynku Forex czyli skąd wziął się handel walutą

Nazwa Forex jest z pewnością znanym terminem dla czytających ten artykuł. Warto jednak przypomnieć, że pochodzi od angielskiego zwrotu „foreign exchange”, co oznacza po prostu wymianę międzynarodową. Dokładniej rzecz ujmując, chodzi o międzynarodowy rynek, na którym dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży walut.

FOREX największy rynek

Forex jest największym tego typu rynkiem na świecie – co do tego nie ma żadnych wątpliwości. O ogromie tego przedsięwzięcia niech świadczą sumy, jakimi obracają traderzy, czyli około 5 bilionów dolarów dziennie. Co ciekawe, Forex jest rynkiem pozagiełdowym, tj. nie posiada siedziby, w której przeprowadzane są transakcje. Zamiast tego, wszystkie interesy pomiędzy uczestnikami rynku (bankami, firmami, brokerami walutowymi, inwestorami indywidualnymi) realizowane są przez internet lub telefon.

Rynek ten czynny jest od poniedziałku do piątku przez całą dobę. Ruch na forexie zaczyna się w momencie otwarcia giełdy w Sydney w poniedziałkowy poranek, a kończy się wraz z zamknięciem giełdy w Nowym Jorku w piątkowe popołudnie (czyli 22:00 czasu środkowoeuropejskiego). Oczywiście pojawienie się Forexa nie nastąpiło z dnia na dzień, a cały proces polegający na handlu walutą posiada swoje korzenie już w czasach biblijnych. Chociażby w Talmudzie opisywane są przypadki sprzedaży walut. Ale kiedy tak naprawdę rozpoczęła się historia, która doprowadziła do powstania rynku Forex?

System walutowy z Bretton Woods

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy cofnąć się do roku 1876, kiedy to wprowadzono system waluty złotej. Polegał on na tym, że całkowita ilość gotówki wprowadzonej w obieg w danym państwie ma pokrycie w posiadanym złocie. Rząd każdego kraju zobowiązany był do weryfikacji i monitorowania stanu posiadanego kruszcu w rezerwach. Miało to zapewniać stabilizację waluty, jednocześnie zapobiegając sztucznej kreacji pieniądza i tworzeniu się ogromnego długu publicznego.

Taki system funkcjonował do II wojny światowej, a konkretnie do konferencji w Bretton Woods (1944r), zorganizowanej z inicjatywy ówczesnego prezydenta F.D. Roosevelta. Jakie były powody zwołania konferencji i zmiany systemu, który funkcjonował od 70 lat? Przyczyn jest wiele. Przede wszystkim chciano uniknąć powtórzenia błędów, które doprowadziły do Wielkiego Kryzysu. Względnie ustabilizowane ekonomicznie państwa dążyły do na zatrzymania niepożądanych skutków przestarzałego systemu waluty złotej. Efektem rozmów z Bretton Woods było powiązanie narodowych walut z dolarem amerykańskim, natomiast wartość samego dolara w stosunku do złota wyniosła 35 $ za uncję.

W wyniku konferencji powstał również Bank Światowy oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Zadaniem tych instytucji było stworzenie stabilnego systemu monetarnego, a dzięki temu wartość walut państw uczestniczących w konferencji miała być utrzymywana w wąskich widełkach wobec dolara. Sygnatariusze porozumienia nie mogli również wpływać na dewaluację swojej waluty, w celu czerpania zysku z handlu zagranicznego.

Uwolnienie waluty i początek rynku walutowego

Wielka odbudowa Europy, jaka nastała po zakończonej II wojnie światowej sprawiła, że ustalenia z Bretton Woods zaczęły być nieaktualne. Międzynarodowy przepływ kapitału, wynikający z wielkich ruchów gospodarczych, szybko ukazał błędy w wypracowanym porozumieniu. Kres tego systemu przypada na lata 70. minionego wieku. W roku 1971 ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych, Richard Nixon, postanowił definitywnie zawiesić wymianę dolara na złoto. Ostatecznie system Bretton Woods załamał się w 1973 r., w momencie dewaluacji dolara i wprowadzenia kursu płynnego. Nowe zasady uchwalone w kwietniu 1976 roku, które weszły w życie dwa lata później, całkowicie zakończyły funkcjonowanie systemu z Bretton Woods.

Od tego momentu kursy walut przestały być zależne od cen złota, ustanawiając popyt i podaż głównymi czynnikami decydującymi o ich wartości. To właśnie w tym czasie zaczęła się kształtować wymiana walut, jaką znamy obecnie. Na samym początku brały w niej udział tylko wielkie instytucje finansowe. Rynek był zamknięty dla indywidualnych inwestorów. Wzrost zmienności kursów walut obserwowano do końca lat siedemdziesiątych. Powstały również nowe zjawiska finansowe – deregulacji i liberalizacji handlu. Lata 80. to rozwój technologii i nowoczesnej komunikacji oraz początek ery komputerów.

Wszystko to sprawiło, że handel walutą stał się szybszy i wygodniejszy. Liczne banki i instytucje finansowe mogły ze sobą przeprowadzać transakcje jeszcze bardziej efektywnie, co zaowocowało kolejnymi wzrostami w obrotach na rynku. Początek lat 90. to powstanie brokerów, którzy za pomocą dedykowanych platform handlowych umożliwili handel indywidualnym inwestorom. Wtedy w pełni ukształtował się obecny wygląd rynku Forex na świecie.

Jaki będzie Forex w przyszłości?

Handel walutą przeszedł długą drogę – od postaci opisanych w Talmudzie, którzy za opłatą wymieniali walutę, do współczesnych brokerów, wykonujących transakcje za pomocą najnowszych technologii. Handlowanie na giełdzie nigdy nie było tak proste – wystarczy założyć konto u wybranego brokera, aby zacząć obrót walutą. Liczne poradniki i publikacje w dużym stopniu pomagają podjąć decyzję dotyczącą strategii funkcjonowania na rynku. Jak pokazaliśmy, Forex w obecnej postaci jest stosunkowo nowym tworem, prawdopodobnie czeka go jeszcze wiele przemian, które postawią przed inwestorami liczne wyzwania i otworzą nowe możliwości.